ՀԿ-ները Վրաստանի նախագահին կոչ են արել վետո դնել գաղտնի հսկողության մասին օրենքի փոփոխությունների վրա
Տասը ոչ կառավարական կազմակերպություններ (ՀԿ) դիմել են Վրաստանի նախագահին՝ վետո դնելու գաղտնի հսկողության վերաբերյալ օրենսդրական փոփոխությունների վրա։ Սա Վրաստանի խորհրդարանի կողմից հունիսի 7-ին ընդունված օրենքի նախագիծն է։ ՀԿ-ները կարծում են, որ դրա ընդունումը էապես կվատթարացնի իրավիճակը գաղտնի քննչական գործողությունների ընթացքում մարդու իրավունքների պաշտպանության ապահովման հարցում։
Հայտարարության հեղինակները կարծում են, որ ընդունված օրենքը չի համապատասխանում մարդու իրավունքների միջազգային չափանիշներին և Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի պրակտիկային։
ՀԿ-ները նշում են, որ օրենսդրական փոփոխությունները բնութագրվում են մի շարք թերություններով, և մասնավորապես, դրանք մատնանշում են նոր կանոններ՝ կապված գաղտնի քննչական գործողությունների ժամկետների և գաղտնի քննչական գործողությունների մասին տեղեկատվության հանրությանը հրապարակելու հետ։
«Մասնավորապես, 77 հանցագործության դեպքում գաղտնի գաղտնալսումը կարող է իրականացվել անժամկետ, իսկ 30 տարի շարունակ մի շարք հանցագործություններ կատարելու դեպքում անձին գաղտնի գաղտնալսման մասին ծանուցում չի տրվում։ Ուստի քաղաքացին երբեք չի կարողանա օգտվել բողոքարկման իր իրավունքից, չի կարողանա օգտվել արդար դատաքննության իրավունքից, չի կարողանա պաշտպանել իր անձնական կյանքի իրավունքը»,- ասված է հայտարարության մեջ։
ՀԿ-ները նշում են, որ օրենսդրական փոփոխությունների համաձայն՝ գաղտնի քննչական գործողությունների առավելագույն ժամկետը 6 ամսից դարձել է 9 ամիս, իսկ 27 պակաս ծանր հանցագործություններ ավելացվել են այն հանցագործությունների ցանկում, որտեղ կարելի է գաղտնի հսկողություն իրականացնել։
Ըստ հայտարարության հեղինակների՝ ընդունված օրենքը չեղյալ է համարում քաղաքացիական հասարակության և Եվրոպայի խորհրդի փորձագետների ակտիվ մասնակցությամբ ընդունված 2014 թվականի օրենսդրության դրական փոփոխությունները։
«Գաղտնալսման հետ կապված օրենսդրությունն արդեն բնութագրվում է մի շարք թերություններով, որոնք, ի թիվս այլ բաների, չհաջողվեց վերացնել 2014թ.։ Այդ պատճառով հասարակական կազմակերպությունները և Վրաստանի մոտ 300 քաղաքացիներ դիմել են Սահմանադրական դատարան՝ գաղտնի քննչական գործողությունները կարգավորող օրենսդրության վերաբերյալ բողոքներով։ Սահմանադրական դատարանն արդեն գործն ըստ էության քննել է, սակայն դատարանը 4 տարով հետաձգել է վերջնական որոշման հրապարակումը։ Այս ֆոնին օրենսդրության մեջ մարդու իրավունքների չափանիշների հետագա վատթարացումը հստակ հետընթաց է Վրաստանի ժողովրդավարական զարգացման տեսանկյունից: Այս մասին ասված է ԵՄ պատվիրակության հունիսի 8-ի հայտարարության մեջ։
Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ ստորագրողները կոչ են անում Վրաստանի նախագահին իրականացնել Սահմանադրությամբ իրեն վերապահված լիազորությունները և վետո դնել համապատասխան օրենսդրական փոփոխությունների վրա և վերադարձնել դրանք խորհրդարան՝ հիմնավորված մեկնաբանությունների ցանկով։
